Μετά τη μεγάλη καλλιτεχνική επιτυχία της «Εκείνης» και την εκφραστική ελευθερία την οποία ένιωσε μακριά από τους χολιγουντιανούς περιορισμούς, ο Πολ Βερχόφεν παρέμεινε στη Γαλλία για μια ακόμα ταινία με τους ίδιους παραγωγούς (Σαΐντ Μπεν Σαΐντ, Μισέλ Μερκτ). Και με τον ίδιο συνσεναριογράφο Ντέιβιντ Μπιρκ, αν και αρχικά, τη μεταφορά στην οθόνη του λογοτεχνικού χρονικού της Αμερικανίδας ακαδημαϊκού Τζούντιθ Μπράουν «Immodest Αcts: The Life of a Lesbian Nun in Renaissance Italy» (1986) ανέλαβε ο παλιός συνεργάτης του Ολλανδού σκηνοθέτη Γκέραρντ Σέτεμαν («Ο 4ος Άνθρωπος», «Σάρκα και Αίμα», «Μαύρη Λίστα»). Οι δυο τους δεν συμφώνησαν όμως στο πόσο βάρος θα δινόταν αφηγηματικά στις ερωτικές σκηνές (ποιος άραγε να επέμενε για μεγαλύτερη;), ο Σέτεμαν αποχώρησε και η «Μπενεντέτα» έφτασε με καθυστέρηση δυο χρόνων −λόγω προβλημάτων υγείας του σκηνοθέτη και πανδημικής αναβολής− στο Φεστιβάλ Κανών, έτοιμη να προκαλέσει ένα ακόμα βερχοφενικό σκάνδαλο.
Ο δημιουργός του «Showgirls» δεν φοβάται την πρόκληση. Την επιδιώκει μάλιστα επίμονα, προκειμένου να φέρει το θεατή απέναντι σε μια σταθερή σειρά επιθετικών διλημμάτων σε σχέση με τα ανθρώπινα ένστικτα, τα κοινωνικά ταμπού, την ατομική ηθική ευθύνη και τις συλλογικές αφηγήσεις. Όλα αυτά συμπλέκονται στα τέλη του 17ου αιώνα στο τοσκανέζικο μοναστήρι της Πέσκια, όπου η καλόγρια Μπενεντέτα Καρλίνι βασανίζεται από θρησκευτικά κι ερωτικά οράματα. Αυτά θα ενταθούν όταν ζητήσει καταφύγιο στη μονή η κακοποιημένη νεαρή Μπαρτολομέα, για την οποία εκείνη θα νιώσει μια ακαταμάχητη έλξη. Αλλά αν περιμένει κανείς πως η ταινία θα εστιάσει αποκλειστικά στην απαγορευμένη ερωτική σχέση των δυο γυναικών και στην καταγγελία της κληρικής αδιαλλαξίας, σίγουρα θα εκπλαγεί.
Η «Μπαρτολομέα» διατηρεί το επιθετικά σαρκαστικό βλέμμα του Βερχόφεν απέναντι στα ανεξέλεγκτα πάθη και τη σύγκρουσή τους με έναν αυστηρό θεσμικό κομφορμισμό. Εδώ τον τελευταίο εκπροσωπούν όλοι οι «άνθρωποι του Θεού», οι οποίοι από τον αντιπρόσωπο του Πάπα ως την ηγουμένη του μοναστηριού παζαρεύουν οικονομικά και πολιτικά κάθε… πνευματική αντιπαράθεσή τους. Σε έναν ανδροκρατούμενο, βίαιο και άρρωστο (κυριολεκτικά και μεταφορικά) κόσμο που τα πάντα πουλιούνται κι αγοράζονται όμως, ο Βερχόφεν δεν αντιπαραβάλλει δυο ρομαντικές, ερωτευμένες γυναίκες. Κυνικός μέχρι το κόκαλο, αναδεικνύει μέσα από αυτήν τη θαρραλέα θηλυκή «εξέγερση» μια σκληρή μάχη τεχνασμάτων, προσποιήσεων και τελικά εξουσίας. Φέρνει σε πρώτο πλάνο το ένστικτο της επιβίωσης και ειρωνεύεται πικρά θύτες και θύματα, αρχίζοντας αργά αλλά σταθερά να παρασύρεται από την ξέφρενη διάθεσή του για ανελέητη διακωμώδηση. Έτσι, οι χαρακτήρες γλιστρούν άτσαλα στο γκροτέσκο, η πλοκή κορυφώνεται με μια ανεξέλεγκτα θορυβώδη σύγκρουση, ψυχολογικές διαθέσεις αλλάζουν στο λεπτό και μια ανατρεπτική, κατάμαυρη σάτιρα καταλήγει σε μια άνιση παρωδία.
Γαλλία, Βέλγιο. 2021. Διάρκεια: 131΄. Διανομή: CINOBO.
Πηγή: athinorama.gr
