Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε στην Αθήνα το πρόγραμμα mentoring της Rolex που ενισχύει φερέλπιδες νέους από όλους των χώρους των τεχνών μέσω της βοήθειας που τους παρέχουν καταξιωμένοι μέντορες. Ο Δημήτρης Κιουσόπουλος παρακολούθησε το ξεχωριστό gala που έγινε πριν από λίγες ημέρες στο ΚΠΙΣΝ και γράφει τις εντυπώσεις του.
«Δεν θα στεκόμουν αυτή τη στιγμή μπροστά σας, αν δεν είχα Μέντορες στη ζωή μου»: με μία φράση ο Jean – Frédéric Dufour, Διευθύνων Σύμβουλος της Rolex, συνόψισε το περιεχόμενο και τη σημασία του Rolex Mentor and Protégé Arts Initiative, της πρωτοβουλίας που εδώ και είκοσι χρόνια δημιουργεί δίδυμα από δασκάλους – Μέντορες και μαθητευόμενους.
Το «μπροστά του» ήμασταν εμείς, το ακροατήριο, και αφορμή το εορταστικό Gala για τα 20 χρόνια της πρωτοβουλίας, την Παρασκευή 26 Μαΐου στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, και μπορείτε να το παρακολουθήσετε ολόκληρο εδώ.
Από το ίδιο κανάλι του youtube θα βρείτε και όλες τις υπόλοιπες εκδηλώσεις του επετειακού Rolex Arts Festival: Celebrating 20 Years of Mentoring («Φεστιβάλ Τεχνών Rolex: Γιορτάζοντας 20 χρόνια καλλιτεχνικής καθοδήγησης») που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, από τις 22 έως τις 28 Μαΐου 2023, αξιοποιώντας πολλούς χώρους συνεδρίων, εκθέσεων, παραστατικών τεχνών – πολιτισμού γενικότερα – που διαθέτει η πόλη μας.
Ήταν η πρώτη επίσκεψη του προγράμματος mentoring της Rolex στην Αθήνα και αποδείχτηκε ένα πραγματικό showcase για την καλλιτεχνική δυναμική της πόλης μας και τη δυνατότητα φιλοξενίας τέτοιων εκδηλώσεων στην ελληνική πρωτεύουσα.
Η Rebecca Irvin, ιδρυτική διευθύντρια του Rolex Mentor and Protégé Arts Initiative.
Το mentoring (όπως και το σχετικό mentorship) είναι μία λέξη που δεν έχει ακόμα καταφέρει να πολιτογραφηθεί στα νέα ελληνικά, κι όμως είναι ελληνικό δάνειο, και μάλιστα πανάρχαιο. Ο Μέντωρ ήταν ο σοφός γέρων της Οδύσσειας, τη μορφή του οποίου έπαιρνε η θεά Αθηνά για να συμβουλεύσει τον Τηλέμαχο (β 267 κ.ε.). Στη νεώτερη εποχή, η λέξη έφτασε να σημαίνει γενικά τον σύμβουλο και καθοδηγητή, τον έμπειρο δάσκαλο που δεν μεταδίδει απλά γνώση, αλλά καλλιεργεί μια προσωπική σχέση με τους νεώτερους και τους βοηθά να βρουν το δρόμο τους και να αποφύγουν λάθη και κακοτοπιές.
Το Rolex Mentor and Protégé Arts Initiative συστηματικοποιεί αυτή την ιδέα και την εφαρμόζει στον χώρο των τεχνών. Χαρισματικοί και φερέλπιδες νέοι καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο «ανατίθενται» σε καταξιωμένους Μέντορες για μία περίοδο δημιουργικής συνεργασίας και καθοδήγησης σε σχέση “ένας προς έναν” – ή “μία προς μία”, κ.ο.κ.. Μέντορες και “προστατευόμενοι” καλούνται να περάσουν μαζί τουλάχιστον έξι εβδομάδες, στη διάρκεια των οποίων συμφωνούν πού και πώς θέλουν να αλληλεπιδράσουν: ο προστατευόμενος μπορεί να έχει πρόσβαση σε έναν μέντορα κατά την εκτέλεση ενός συγκεκριμένου project, ή μπορεί οι δύο να συνεργαστούν σε μια κοινή δημιουργία.
Στην πράξη βέβαια πολλοί κατέληξαν να περάσουν μαζί πολύ περισσότερο χρόνο από ό,τι είχαν αρχικά προβλέψει· άλλωστε, πολλοί από τους μέντορες εξομολογήθηκαν ότι στη διαδικασία έμαθαν και οι ίδιοι σχεδόν πιο πολλά από όσα δίδαξαν. Τα πεδία που καλύπτονται είναι ο χορός, ο κινηματογράφος, η λογοτεχνία, η μουσική, το θέατρο, οι εικαστικές τέχνες και η αρχιτεκτονική. Το πρόγραμμα είναι πραγματικά οικουμενικό και τα καλλιτεχνικά ζεύγη που έχουν προκύψει γεφυρώνουν όχι μόνο ηλικίες, αλλά και μεταξύ τους απομακρυσμένες περιοχές του πλανήτη, με τη συμμετοχή καλλιτεχνών κάθε φύλου, φυλής, θρησκείας, και γενικά κάθε προέλευσης. Από το 2002 που ξεκίνησε το πρόγραμμα, έχουν γίνει περισσότερες από 60 τέτοιες «αντιστοιχίσεις».
Στη διάρκεια της βραδιάς, την οποία παρουσίασε στα αγγλικά η ηθοποιός Μαρία Ναυπλιώτου, στη σκηνή ανέβηκαν μερικά από τα πιο διάσημα ονόματα του πλανήτη: ο σκηνοθέτης Bob Wilson, η εικαστικός performance και video artist Joan Jonas, η χορογράφος Crystal Pite – μετά την οποία παρακολουθήσαμε σύντομη χορογραφία της προστατευόμενης Khoudia Touré (Σενεγάλη), ο αρχιτέκτονας David Chipperfield – ο οποίος προ ολίγων ημερών είχε βραβευθεί με το Βραβείο Αρχιτεκτονικής Pritzker 2023 σε τελετή που έγινε επίσης στην Αθήνα, στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, και ο οποίος χτίζει το νέο κτίριο της Rolex στη Νέα Υόρκη και μελλοντικά την προέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στην Αθήνα, o συγγραφέας Tahar Ben Jalloun – που μίλησε γαλλικά με τον προστατευόμενο Edem Awumey που τον μετέφρασε στα αγγλικά, ο θρυλικός τραγουδοποιός Gilberto Gil – αξίζει να προσέξετε το πολύ πρωτότυπο σακάκι με διαφορετικό ύφασμα στα μανίκια και τον κορμό και γραβάτα που συνδύαζε τα δύο χρώματα – με την προστατευόμενη Dina Elwedidi.
Ανάμεσα στις ομιλίες, το βάθος της σκηνής σηκωνόταν για να αποκαλύψει την ορχήστρα El Sistema Greece Youth Orchestra μαζί με μουσικούς από τις ορχήστρες νέων Camerata Junior του Συλλόγου των Φίλων της Μουσικής και Underground Youth Orchestra, σε διεύθυνση του Rolex Arts Fellow – έτσι ονομάζονται οι προστατευόμενοι όταν ολοκληρώνουν τη μαθητεία τους – Josep Caballé Domenech από την Ισπανία, που την περίοδο 2002–2003 είχε μέντορα τον αείμνηστο Sir Colin Davis.
Όλοι όσοι συμμετείχαν στο Rolex Mentor and Protégé Arts Initiative στα 20 χρόνια δράσης του κατέκλυσαν τη σκηνή της Αίθουσας Νιάρχος μέσα σε θερμό χειροκρότημα.
Έπαιξαν την Primavera porteña (Λιμανίσια Άνοιξη – εννοείται πάντοτε του Μπουένος Άιρες) από τις Τέσσερις Εποχές του Astor Piazzolla, με σολίστ στη βιόλα τον David Aaron Carpenter (γεν. 1986) από τις ΗΠΑ· ήταν προστατευόμενος του Pinchas Zukerman το 2006–2007. Αξίζει να τους ακούσετε (20΄) και για τη δουλειά των νέων μουσικών και για την εκπληκτική δεξιοτεχνία και μουσικότητα του βιολίστα· ελπίζω ειλικρινά η Rolex να… χορηγήσει για να τον ακούσουμε με κάποια ελληνική ορχήστρα στην ερχόμενη καλλιτεχνική περίοδο.
Λίγο αργότερα (55΄30΄΄) συνόδευσαν την Καναδή μετζοσοπράνο Susan Platts σε μια πολύ ωραία ενορχήστρωση στο τραγούδι του Franz Schubert An die Musik (Στη μουσική): «Συ όμορφη Τέχνη, σε πόσες δύσκολες ώρες […] με μετέφερες σε έναν καλύτερο κόσμο […] Συ όμορφη Τέχνη, Σε ευχαριστώ». Προστατευόμενη της Jessica Norman την περίοδο 2004-5, η τραγουδίστρια διέθετε εντυπωσιακά χρώματα στη φωνή της. Το συγκινητικό κείμενο στα γερμανικά και τα αγγλικά προβλήθηκε στο βάθος της σκηνής μαζί με τις φωτογραφίες των μεντόρων που δεν είναι πλέον μαζί μας.
Προς το τέλος της εκδήλωσης έγινε και η κεντρική ομιλία του Jean – Frédéric Dufour. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Rolex εξήγησε ότι η σχέση μαθητείας έκανε την ωρολογοποιία να εξελιχθεί σταθερά στη διάρκεια αιώνων, με τη γνώση της τέχνης να παραδίδεται από γενιά σε γενιά και από μάστορα σε μαθητευόμενο: «Το mentoring είναι το κλειδί για την επιτυχία», είπε επιγραμματικά. Και ευχαρίστησε – εν μέσω έκρηξης χειροκροτημάτων – την επίσης παρούσα στην άλλη άκρη της σκηνής Rebecca Irvin, διευθύντρια του Rolex Mentor and Protégé Arts Initiative από την έναρξη μέχρι σήμερα, ή ίσως μέχρι εκείνη την Παρασκευή· η ευδόκιμος θητεία της πλέον ολοκληρώθηκε, και το πρόγραμμα μπαίνει σε μια νέα τροχιά. Ποια θα είναι αυτή, δεν το απεκάλυψε ακόμα ο ομιλητής, αλλά υποσχέθηκε κάτι ακόμα πιο μεγάλο από ό,τι έχει γίνει ως σήμερα. Περίπου, είπε τα εξής:
«Στα πρώτα είκοσι χρόνια το πρόγραμμα άνθησε κάτω από τις αξίες της αριστείας, της ποιότητας, της συνέπειας και της αφοσίωσης, για τα επόμενα είκοσι χρόνια φιλοδοξεί να μπει σε μία νέα διευρυμένη φάση. Τα οκτώ δισεκατομμύρια του παγκόσμιου πληθυσμού χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ να μοιραστούμε μια παγκόσμια γλώσσα για την ανθρώπινη τέχνη και ιδιοφυΐα, τα οποία η τεχνητή νοημοσύνη ποτέ δεν θα μπορέσει να αντικαταστήσει.
O θρυλικός τραγουδοποιός Gilberto Gil με την προστατευόμενη Dina Elwedidi – αξίζει να προσέξετε το πολύ πρωτότυπο σακάκι με διαφορετικό ύφασμα στα μανίκια και τον κορμό και γραβάτα που συνδύαζε τα δύο χρώματα .
Θα υπάρχει πάντοτε πρόγραμμα mentoring της Rolex, αλλά ο σκοπός του επόμενου προγράμματος θα είναι να αποκαλύψει και να διαδώσει αυτή την παγκόσμια γλώσσα σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους, για να εμπνεύσει το όνειρο και την ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο».
Τι ακριβώς θα είναι αυτό δεν μας το αποκάλυψε. Μας παρέδωσε στην κορυφαία τραγουδίστρια της τζαζ Dianne Reeves (ΗΠΑ) και την προστατευόμενή της για το 2023–2024 Song Yi Jeon (Κορέα), μαζί με τον βραζιλιάνο κιθαρίστα Romero Lubambo και την ορχήστρα. Με ένα ενθουσιώδες τραγούδι κάλεσαν όλους όσοι συμμετείχαν στο Rolex Mentor and Protégé Arts Initiative που εμφανίστηκαν όλοι παρόντες και κατέκλυσαν τη σκηνή της Αίθουσας Νιάρχος μέσα σε θερμό χειροκρότημα. Η συνέχεια δόθηκε στον εξωτερικό χώρο μπροστά στο κανάλι με τις CHÓRES (Κόρες), την ελληνική γυναικεία χορωδία που ερμηνεύει με νέα αισθητική ελληνική παραδοσιακή πολυφωνική μουσική, οι οποίες είχαν ανοίξει και τη βραδιά με την υποβλητική τέχνη τους.
Πηγή : Andro.gr
