Αδιαμφισβήτητα, οι ήρωες των ημερών ανά τον κόσμο είναι οι ιατροί και νοσηλευτές, που βρίσκονται καθημερινά στο πλευρό των ασθενών και παλεύουν κάτω από αντίξοες συχνά συνθήκες. Ένας από αυτούς είναι και ο Γενικός Χειρουργός Παναγιώτης Λαΐνας, ο οποίος εκπαιδεύθηκε και εργάζεται στο Παρίσι τα τελευταία 15 χρόνια. Είχαμε τη χαρά να επικοινωνήσουμε μαζί του και να του θέσουμε κάποια ερωτήματα σχετικά με την πανδημία Covid-19.
Βιώνουμε μία πρωτόγνωρη κατάσταση παγκοσμίως. Τί πιστεύετε ότι έφταιξε για να φτάσουμε ως εδώ;
Όπως όλα τα σοβαρά προβλήματα της εποχής μας, έτσι κι αυτό που αντιμετωπίζουμε τώρα οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Την απάντηση λοιπόν σε αυτό το ερώτημα δεν μπορούμε να τη δώσουμε ακόμα με σαφήνεια. Σίγουρα η καθυστέρηση μηνών που υπήρξε μεταξύ του πρώτου κρούσματος στη Κίνα και της ενεργοποίησης των μέτρων περιορισμού της εξάπλωσης της νόσου στον υπόλοιπο κόσμο έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Κάθε χώρα διέγραψε την πορεία της ανάλογα με τα μέτρα που πάρθηκαν σε εθνικό επίπεδο, τη συνέπεια στην τήρηση των μέτρων αυτών και κάποιους άλλους τοπικούς και κοινωνικούς παράγοντες.
Πως αντιμετωπίστηκε η πανδημία στη Γαλλία;
Η Γαλλία ήταν μία από τις πρώτες χώρες που πήρε αυστηρά μέτρα και αυτό έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον περιορισμό της νόσου, η οποία εκδηλώθηκε κυρίως στην Ανατολική Γαλλία και σε μερικά μεγάλα αστικά κέντρα της υπόλοιπης χώρας. Εκτός από την έγκαιρη απομόνωση, το κλείσιμο σχολείων και καταστημάτων και τη συνεχή ενημέρωση του πληθυσμού, υπήρξε και μία τεράστια κινητοποίηση κολοσσών της γαλλικής βιομηχανίας για την παραγωγή των απαραίτητων αναλώσιμων (μάσκες, αναπνευστήρες, αντισηπτικά, κ.α.). Σε νοσοκομειακό επίπεδο υπήρξε εξαιρετικός προγραμματισμός, αναδιοργάνωση και συντονισμός ώστε να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε στη μεγάλη προσέλευση ασθενών Covid-19. Ο συντονισμός ήταν υποδειγματικός τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου, που ήταν και η πιο δύσκολη μέχρι στιγμής, αναγκαστήκαμε να μεταφέρουμε συνολικά 230 διασωληνωμένους ασθενείς από το Παρίσι στην Ανατολική Γαλλία μέσω τρένων ή λεωφορείων και κάθε μεταφορά στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία και χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο κανένας ασθενής. Παρόλες τις προσπάθειες μας όμως, ο αριθμός των ασθενών που χρειάστηκαν νοσηλεία ήταν σημαντικός και το τίμημα σε ανθρώπινες ζωές μεγάλο. Ωστόσο, θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν τον μεγάλο πληθυσμό της χώρας (68 εκατομμύρια) και τον μεγάλο αριθμό πολυπληθών αστικών κέντρων (το Παρίσι με τα προάστιά του αριθμεί περίπου 12 εκατομμύρια κατοίκους).
Ποια είναι η γνώμη σας για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ελλάδα;
Η Ελλάδα αντέδρασε άμεσα και αποτελεσματικά. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στην επιδημιολογική της καμπύλη καθώς και στον αριθμό των κρουσμάτων. Τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας πάρθηκαν σταδιακά αλλά εγκαίρως, χωρίς πανικό και με άψογο προγραμματισμό έως τώρα. Δεν σας κρύβω ότι αυτό είναι κάτι που με χαροποιεί ιδιαίτερα καθώς στην πατρίδα μας βρίσκονται πάρα πολλά αγαπημένα μου πρόσωπα και το άγχος είναι ακόμα μεγαλύτερο όταν βρίσκεσαι μακριά τους. Ωστόσο, η πορεία που έχει διαγράψει η νόσος στην Ελλάδα δε σημαίνει σε καμία περίπτωση επανάπαυση, διότι ο ιός κυκλοφορεί ακόμα στον Ελλαδικό χώρο και ανά πάσα στιγμή μπορεί να υπάρξουν νέες εστίες αναζωπύρωσης που μπορεί να οδηγήσουν σε ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων.
Πρόκειται για έναν ύπουλο και αόρατο εχθρό, ο οποίος δε συγχωρεί κανένα λάθος. Σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς κάθε χρόνο, θα πρέπει να είναι προτεραιότητα μας να περιορίσουμε ακόμα περισσότερο την εξάπλωση του ιού ώστε να μη θρηνήσουμε περισσότερα θύματα και παράλληλα να σώσουμε ένα μέρος της οικονομίας μας για το 2020. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η χώρα μας βγαίνει από μία περίοδο αρκετών χρόνων οικονομικής κρίσης και πρέπει να γίνουν οι σωστές κινήσεις σε διάφορους τομείς (υγεία, οικονομία, κοινωνία) ώστε να βγούμε όσο το δυνατόν λιγότερο πληγωμένοι από αυτή τη συγκυρία.
Ποια είναι η άποψή σας για το ότι ορισμένες χώρες, όπως η Αγγλία και οι ΗΠΑ, άργησαν να πάρουν μέτρα για την καταπολέμηση της πανδημίας; Και τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα;
Δυστυχώς η έλλειψη κοινής παγκόσμιας πολιτικής για την αντιμετώπιση μιας πανδημίας ήταν κάτι που μας πήγε πολλά βήματα πίσω στον αγώνα για την αντιμετώπιση του Covid-19. Πρόκειται για μία πρωτόγνωρη κατάσταση και δεν ήταν δυνατόν να υπάρξει μία ενιαία απάντηση από όλα τα κράτη του πλανήτη. Όπως είδαμε, αυτό οδήγησε σε διαφορετικά αποτελέσματα ανά κράτος, με καταστροφικές υγειονομικές συνέπειες σε κάποιες περιοχές. Πιστεύω ότι μετά το πέρας του πρώτου επιδημικού κύματος, θα πρέπει να σχεδιαστεί μία κοινή στρατηγική από τις χώρες κάθε ηπείρου του πλανήτη (εάν όχι για όλο τον πλανήτη) ώστε να εξαλειφθεί ο ιός το συντομότερο δυνατό. Παράλληλα θα πρέπει να παρθούν άμεσα μέτρα στήριξης της οικονομίας καθώς και των ευάλωτων ομάδων. Και φυσικά πρέπει να υπάρξει μία παγκόσμια προσπάθεια για την εύρεση θεραπευτικής αγωγής (σε μερικούς μήνες) και εμβολίου (ιδανικά αρχές 2021) κατά του ιού. Όσον αφορά το τελευταίο, είμαι αρκετά αισιόδοξος και ελπίζω μέχρι το τέλος του έτους να τα έχουμε καταφέρει.
Μπορείτε να μας αναφέρετε κάποιο περιστατικό που σας έκανε εντύπωση;
Η μετατροπή του νοσοκομείου μας περί τα μέσα Μαρτίου σε κέντρο αναφοράς Covid-19 ήταν κάτι πραγματικά εντυπωσιακό, τόσο για τη ταχύτητα μετατροπής όσο και για την υπερπροσπάθεια του προσωπικού, ιατρικού και μη, που συντέλεσε σε αυτήν. Και σίγουρα ένα από τα πιο θλιβερά πράγματα που έχω δει στη ζωή μου είναι η μοναξιά του θανάτου των ασθενών που φεύγουν χτυπημένοι από αυτή την πάθηση, στην απόλυτη απομόνωση και χωρίς να αγκαλιάσουν μία τελευταία φορά τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Είναι κάτι που θα μείνει για πάντα χαραγμένο στο μυαλό μου.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να μας πείτε πότε πιστεύετε ότι θα επανέλθουμε σε μία κανονικότητα και γενικά πως βλέπετε το μέλλον;
Μη γνωρίζοντας τίποτα ακόμα για τον ιό αυτόν και την εποχική συμπεριφορά του, εκτιμώ ότι η απάντηση «πάνω από ένα χρόνο» ως προς το οικονομικό και το κοινωνικό σκέλος θα ήταν αρκετά αισιόδοξη. Χρειάζονται αρκετοί μήνες για να επανέλθουμε σε αυτό που αποκαλούμε κανονικότητα, όποια και εάν θα είναι αυτή καθώς σίγουρα πολλά πράγματα δεν θα είναι όπως πριν. Πρέπει όταν περιοριστεί το πρώτο επιδημικό κύμα, οι πολίτες να επιστρέψουν σταδιακά στην εργασία τους ώστε να γίνει επανεκκίνηση της οικονομίας. Ταυτόχρονα πρέπει όλοι να διασφαλίσουμε ότι δεν θα υπάρξει δεύτερο κύμα της επιδημίας, η ηγεσία κάθε κράτους παίρνοντας τις σωστές αποφάσεις και οι πολίτες τηρώντας ευλαβικά τα όποια μέτρα προταθούν. Θέλω να πιστεύω ότι στην Ευρώπη διαθέτουμε την απαραίτητη παιδεία και δύναμή ώστε να βγούμε νικητές από αυτή τη δύσκολη δοκιμασία, με όσο το δυνατόν λιγότερες απώλειες από εδώ και πέρα. Να είστε πάντως βέβαιοι ότι το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό όλης της Ευρώπης θα εργαστεί αδιάκοπα όλο το 2020 ώστε να διασφαλιστεί αυτό.
ID:
Dr Panagiotis LAINAS, MD PhD
Service de Chirurgie Digestive Minimale Invasive
Hôpital Antoine Béclère AP-HP, Université Paris-Saclay, Paris, France
